450 lat minęło…
Do jubileuszu czterystu pięćdziesięciolecia nadania praw miejskich Gołdapi przygotowywaliśmy się od wielu miesięcy. Już w 2019 roku były spotkania, zaawansowane prace, konkretne zadania. Początkowe tygodnie 2020 roku przebiegały zgodnie z planem. W marcu pojawia się informacja o pierwszym potwierdzonym przypadku zakażenia koronawirusem SARS-Cov-2 w Polsce. Nikt z nas nie wiedział jak rozwijała się będzie sytuacja związana z globalną pandemią. Do ostatniej chwili liczyliśmy, że uda się zrealizować nasze zamierzenia. Wkrótce okazało się, że plany trzeba mocno zweryfikować. Odwołaliśmy oficjalne obchody zaplanowane na maj, również z udziałem zaproszonych gości, w tym z naszych miast partnerskich. Narodowa kwarantanna w okresie wczesnej wiosny i totalna izolacja była niezwykle trudna. Mimo ciężkiego czasu i ograniczeń wynikających z trwającej pandemii, gołdapianie nie przeszli obojętnie wobec tego pięknego jubileuszu. Obchodziliśmy go co prawda z dala od siebie, jednak bardziej razem niż kiedykolwiek. Z czasem, powoli powracaliśmy do ,,normalności” z wszechobecnymi maseczkami, dezynfekcją dłoni i zachowaniem odległości. Naszym założeniem od początku było świętowanie przez cały rok. Realizowaliśmy kolejne jubileuszowe inicjatywy, jednak w nieco zmienionej formie, z obostrzeniami sanitarnymi, niektóre z akcji przenieśliśmy do internetu. Tym sposobem gołdapski kalendarz obfitował w jubileuszowe wydarzenia kulturalne, sportowe, artystyczne, skierowane od najmłodszych do najstarszych. Każdy mógł znaleźć coś interesującego dla siebie. Pojawiły się zupełnie nowe inicjatywy, ale też dotychczasowe imprezy dobrze już nam znane, w tym szczególnym roku nasycone były elementami związanymi z obchodami 450 – lecia nadania praw miejskich Gołdapi. Na kolejnych stronach prezentujemy wybrane wydarzenia organizowane z tej okazji. Nie udało nam się zmieścić wszystkich, jednak już te przykłady wskazują jak barwne, różnorodne były akcje i pomysły naszych mieszkańców. Dziękujemy, wszystkim razem i każdemu z osobna, bo nie sposób wymienić całości inicjatyw i zaangażowanych osób, instytucji, firm, organizacji pozarządowych, szkół, przedszkoli, nieformalnych grup…Nie udało nam się zorganizować wszystkich wydarzeń zaplanowanych na jesień i zimę. Zatem kilka rzeczy związanych z obchodami 450 – lecia nadania praw miejskich zostawiamy na lepszy czas. Pilnowaliśmy też budżetu, uwzględniając trudny czas, w którym przyszło nam obchodzić jubileusz. 450 – lecie świętowaliśmy w trudnym roku globalnej pandemii. Ten fakt na pewno przejdzie do kolejnych kart historii. Jednak to był nasz czas, naszej Gołdapi, jej mieszkańców i wszystkich tych, którzy mają tu swoje serce. Dziękujemy za ten wyjątkowy jubileusz!
** 1
Gołdapianie przywitali jubileuszowy rok. Wspólnie świętowano w centrum miasta przy muzyce zespołu Koguty, którego wokalistą jest gołdapianin Dawid Rakowski, obecnie współpracujący z wieloma znakomitymi artystami. Po pokazie laserowym nawiązującym do jubileuszu, wystąpił też gołdapski muzyk Remigiusz Chmiel wykonując utwór ,,Skrzypek na dachu”.
** 2
Niecodzienny jubileusz skłonił społeczność Szkoły Podstawowej nr 2 im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Gołdapi do jak najwcześniejszego rozpoczęcia jego obchodów. Postanowiono, już w grudniu 2019 roku, przystroić szkolne drzewko choinkowe samodzielnie wykonanymi ozdobami kojarzącymi się z naszym miastem.
** 3
Uczniowie Szkoły Podstawowej nr 1 z Oddziałami Integracyjnymi im. Mikołaja Kopernika w Gołdapi z okazji jubileuszu zimą wykonali piruety na lodzie. Łączenie 450 minut dobrej zabawy wytańczonej na lodowisku. Przy okazji warto wspomnieć, że w tym roku Ośrodkowi Sportu i Rekreacji udało się przygotować pod lodem baner z widocznym logiem 450 – lecia.
** 4
Szkoła Podstawowa nr 5 im. Noblistów Polskich zorganizowała konkursy dla gołdapskich dzieci. Konkurs plastyczny „Zimowe krajobrazy Gołdapi”, adresowany do pięciolatków i oddziałów „O” oraz klas I-III, natomiast konkurs fotograficzny pod takim samym tytułem dla uczniów klas IV-VIII. Wpłynęły 53 prace. Gołdapska ,,piątka” zorganizowała także konkurs literacki: ,,Gołdap – bliska sercu”, który rozstrzygnięto we wrześniu.
** 5
Biblioteka Publiczna w Gołdapi oraz Klub Wojskowy 15. Gołdapskiego Pułku Przeciwlotniczego przy współpracy z Domem Kultury w Gołdapi, PWiK w Gołdapi oraz Centrum Kształcenia i Wychowania OHP w Gołdapi to organizatorzy konferencji: „Immanuel Kant – życie i twórczość”. Wydarzenie zorganizowane z okazji jubileuszu połączono z otwarciem wystawy „Wielki filozof w gołdapskim garnizonie. Historia jednostki wojskowej w Gołdapi do roku 1945”. W konferencji zorganizowanej 22 stycznia uczestniczył Burmistrz Gołdapi, radni Rady Miejskiej w Gołdapi, dyrektorzy i przedstawiciele gminnych jednostek organizacyjnych, służb mundurowych, społeczność lokalna oraz goście z partnerskiego Gusiewa.
** 6
„Znani Gołdapianie – wspomnienia” spotkanie poświęcone pamięci Księdza Prałata Aleksandra Smędzika zorganizowała 27 stycznia Biblioteka Publiczna w Gołdapi.
** 7
Tegoroczny Kierunek Gołdap, zorganizowany w styczniu, był nie tylko świętem muzyki i sztuki, ale obfitował w liczne akcenty gołdapskie przypominające o 450 – leciu nadania praw miejskich Gołdapi.
** 8
Erupcja 2020 czyli święto miłośników gitary, które odbyło się na przełomie stycznia i lutego również wpisało się w jubileusz. Podczas koncertów można było usłyszeć wykonawców z Gołdapi, a gwiazdami imprezy byli gołdapianie, którzy osiągnęli sukcesy muzyczne w Polsce i za granicą.
** 9
450 morsów na 450 lat Gołdapi. Wyjątkowa data bo 29 lutego, to dzień, w którym odbył się II Gołdapski Zlot Morsów. Do naszego miasta zjechali miłośnicy zimnych kąpieli z całej Polski. Przybyli też goście z Kaliningradu. Organizatorem wydarzenia była nieformalna grupa Gołdapskie Morsy wraz z Panem Jarosławem Zielińskim.
** 10
Ciekawy cykl wydarzeń z okazji jubileuszowego roku przygotowała Biblioteka Publiczna w Gołdapi. ,,Śladami historii. Jak przybyłem do Gołdapi” to seria spotkań z mieszkańcami naszego miasta, podczas których poznawaliśmy historię Gołdapi z perspektywy osobistych przeżyć i wspomnień zaproszonych gości. W styczniu ciekawe historie przedstawiał Pan Marian Waraksa, wieloletni radny miejski, działacz na rzecz rolnictwa. Były też spotkania z gołdapskimi pedagogami. W lutym niezwykłe historie opowiadała Pani Aleksandra Ratasiewicz – emerytowana polonistka, przewodnik turystyczny po ziemi gołdapskiej. W czerwcu zorganizowano spotkanie z Państwem Urszulą i Ryszardem Wrzoskami znanymi nauczycielami gołdapskiego liceum. W październiku gośćmi cyklu było małżeństwo pedagogów – Państwo Krystyna i Ryszard Dutkiewiczowie, którzy są również znani ze swoich turystycznych pasji do Gołdapi i jej okolic. Rok jubileuszowy dobiega końca, ale biblioteka planuje kontynuację spotkań w kolejnych miesiącach.
** 11
W jubileusz włączyło się również Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Gołdapi. W ramach akcji ,,Pijmy Gołdapską Kranówkę” PWIK zamontował w szkołach podstawowych naszej gminy poidełka z okolicznościowym logo.
** 12
Biblioteka Publiczna w Gołdapi w marcu z okazji Dnia Kobiet zorganizowała spotkanie poświęcone kobietom sukcesu. Pani Marta Andrzejczyk zaprezentowała monodram pt. ,,Letnie małżeństwo”, Pani Sława Tarasiewicz oraz Pani Ewa Wasilewska opowiadały o osiągnięciach w swoim życiu oraz niezwykle inspirujące historie naszego miasta.
** 13
W maju Biblioteka Publiczna w Gołdapi rozstrzygnęła konkurs plastyczny „Gołdap w oczach dzieci”. Był on skierowany do uczniów z klas 0 – 3 szkoły podstawowej. Do konkursu zostały zgłoszone 73 prace.
** 14
Symboliczny dzień urodzin naszego miasta, czyli 14 maja, z powodu epidemicznych ograniczeń świętowaliśmy w internecie, angażując się licznie w akcje i konkursy zorganizowane z tej okazji. Tego dnia zorganizowano spotkanie władz Gołdapi na terenie budowy Zakładu Przyrodoleczniczego, podczas którego był okolicznościowy tort oraz życzenia.
** 15
Jubileuszowym wydarzeniom realizowanym przez cały rok towarzyszył przestrzenny napis autorstwa Agnieszki Augustynowicz – miejskiej architekt, która zaprojektowała znak graficzny 450 – lecia.
** 16
W maju Urząd Miejski przeprowadził konkurs ,,Życzenia dla Gołdapi”, Biblioteka Publiczna konkurs na spot reklamowy, a Ośrodek Sportu i Rekreacji zorganizował akcję pod tytułem ,,Nakręć CLIP dla Gołdapi”. Szereg urodzinowych niespodzianek takich jak występ grupy Flash Zone czy specjalny utwór przygotowany przez pracownie wokalną i fotograficzną przygotował też Dom Kultury. Również działająca w DK grupa teatralna przygotowała na tę okazję spektakl teatru cieni, ukazujący dzieje naszego miasta.
** 17
,,Sadzimy 450 tulipanów na 450-lecie powstania Gołdapi” – to akcja zorganizowana przez społeczność Szkoły Podstawowej nr 2 w Gołdapi. Uczniowie posadzili kwiaty jesienią rok wcześniej, i piękny efekt mogliśmy podziwiać na wiosnę jubileuszowego roku.
** 18
Uczniowie Szkoły Podstawowej nr 1 z Oddziałami Integracyjnymi im. Mikołaja Kopernika przygotowali kolorowe pocztówki urodzinowe.
** 19
,,Rowerowa Gołdap – 450 km na 450 lat” to hasło wyjazdu zorganizowanego przez nieformalną grupę gołdapskich rowerzystów w dniach od 11 do 14 czerwca. Miłośnicy dwóch kółek pokonali 450 kilometrów po północno-wschodniej Polsce promując nasze miasto.
** 20
W dniach 22 - 24 czerwca w Augustowie odbyły się warsztaty szkoleniowe połączone ze spływem kajakowym: ,,Weterani poszkodowani świętują 450- lecie nadania praw miejskich Gołdapi". Zajęcia prowadzili Kierownik Zespołu Wsparcia Weteranów Centrum Weterana Działań Poza Granicami Państwa Mariusz Pogonowski, pełnomocnik Dowódcy Generalnego Rodzajów Sił Zbrojnych ds. weteranów i poszkodowanych płk. Arkadiusz Stachowiak oraz uczestnicy Polskiej Reprezentacji Sportowej na INVICTUS GAMES Sydney 2018. W warsztatach wziął udział Dyrektor Centrum Weterana Działań Poza Granicami Państwa płk Szczepan Głuszczak.
** 21
Sztafeta 10 x 450 m wpław po jeziorze Gołdap zorganizowana została 11 lipca przez Międzyszkolny Uczniowski Klub Sportowy ,,Piorun”.
** 22
W ramach jubileuszowego roku Biblioteka Publiczna w Gołdapi zorganizowała 18 lipca spotkanie z prof. UWM w Olsztynie Zbigniewem Chojnowskim. Spotkanie poświęcone było dwóm postaciom związanym z historią naszego miasta: Marcinowi Gierszowi urodzonemu w 1808 roku w Kowalkach oraz Fritzowi Skowronnkowi urodzonemu w 1858 roku w Szujkach.
** 23
Wystawa pt. ,,Śladami Przeszłości, od caratu do współczesności, Saga rodu Iwanowskich” prezentowana była w lipcu w budynku muzealnym Izby Regionalnej w Gołdapi.
** 24
W sierpniu podczas turnieju koszykówki Streetball, organizowanego na boisku Orlik przy SP nr 1, jego uczestnicy oddali 450 rzutów do kosza z okazji 450 – lecia Gołdapi.
** 25
Strzelono też 450 goli. Akademia Piłkarska 2017 z inicjatywy trenera Krzysztofa Zaręby we współpracy ze Szkołą Podstawową w Grabowie zorganizowała we wrześniu ,,Turniej piłki nożnej dla dzieci: 450 goli na 450 – lecie nadania praw miejskich Gołdapi”.
** 26
Przedszkole Samorządowe w Gołdapi przyłączyło się do obchodów jubileuszu organizując konkurs ,,Maskotka Gołdapi”. Spośród zgłoszonych sześćdziesięciu sześciu prac zwyciężyła propozycja nadesłana przez pięcioletniego Dawida Dziobkowskiego. Kolejnym etapem konkursu był wybór imienia dla maskotki. W internetowym głosowaniu zwyciężyła propozycja ,,Herbik” zgłoszona przez Panią Alinę Boguszewską. Przedszkole uszyło kilka egzemplarzy maskotki. Wręczenie nagród odbyło się 30 września.
** 27
Biblioteka Publiczna w Gołdapi z okazji obchodów 450-lecia nadania praw miejskich Gołdapi przygotowała wirtualne spotkania z cyklu „Mity, legendy i podania z naszego regionu", podczas których znane osoby z lokalnego środowiska, przedstawiciele instytucji z Gołdapi i okolic prezentują ciekawe opowieści o naszym regionie. Na stronie internetowej Biblioteki Publicznej w Gołdapi: www.bpgoldap.pl znaleźć można opowieści o Górze pod Grodziskiem, opowieść o Puszczy Rominckiej, legendę „Postawny burmistrz z Gołdapi", legendę o Pięknej Górze, historię o Lotnikach, opowieść o tajemnicach Lasu Kumiecie.
** 28
W ramach jubileuszu powstawały też inne ciekawe wirtualne galerii poświęcone 450 – leciu nadania praw miejskich Gołdapi. Na portalu społecznościowym Środowiskowego Domu Samopomocy ,,Słoneczny dom” dostępna jest wystawa pięknych prac podopiecznych. Ciekawe prezentacje przygotowali również uczniowie gołdapskiej Szkoły Podstawowej nr 3 im. T. Kościuszki, które obejrzeć można na portalu społecznościowym placówki.
** 29
Cały rok organizowane były wystawy prezentujące twórczość gołdapian. W styczniu w Bibliotece Publicznej w Gołdapi można było oglądać wystawę prac Wandy Kochanowskiej, wykonanych metodą haftu krzyżykowego. Biblioteka w czerwcu przygotowała wirtualną wystawę „Twórczość gołdapianki Marii Krajewskiej”. W wakacje podziwialiśmy ,,Ołówkowe inspiracje” autorstwa Pani Renaty Wójcik. Prezentowana była również galeria rysunków satyrycznych Pana Macieja Mackiewicza oraz prace uczestników zajęć ceramicznych i rękodzieła, a także zajęć plastycznych i witrażu Domu Kultury w Gołdapi. We wrześniu mogliśmy podziwiać twórczość Pani Zofii Błaszczyk. Na przełomie października i listopada zorganizowana została wystawa rękodzieła słuchaczy Gołdapskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku. Jesienią prezentowane były również fotografie Jarosława Jasińskiego pod tytułem ,,Nasze Krajobrazy”.
** 30
Spotkanie z dr hab. prof. Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. L. Schillera w Łodzi Józefem Romaszem zorganizowano w sierpniu w Domu Kultury. Józef Romasz pochodzi z Gołdapi, jest znanym operatorem obrazu filmowego.
** 31
,,O wpływie przeszłości na teraźniejszość w aspekcie nazw własnych, szczególnie terenowych, na ich wygląd obecny ” to tytuł wykładu prof. Krystyny Szcześniak, który zorganizowany został 12 września przez Bibliotekę Publiczną w Gołdapi w ramach Europejskich Dni Dziedzictwa. Pani profesor to absolwentka gołdapskiego Liceum Ogólnokształcącego, współtwórczyni Katedry Slawistyki na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Gdańskiego, autorka wielu publikacji książkowych dotyczących językoznawstwa, także o pochodzeniu nazw geograficznych, w tym książki pt. ,,Nazwy miejscowości byłych powiatów gołdapskiego i oleckiego”.
** 32
Pan Maciej Mocarski, którego zdjęcie prezentujemy, zajął pierwsze miejsce w konkursie "Gołdapskie zabytki" organizowanym z okazji jubileuszu przez Dom Kultury w Gołdapi.
** 33
Były też inicjatywy ekologiczne. 450 baterii z okazji 450 – lecia Gołdapi – Recykling Daje Owoce w Gołdapi 2020 – to tytuł akcji zorganizowanej przez Panią Alinę Oleszczuk w Szkole Podstawowej nr 2 im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Gołdapi.
** 34
Jedną z ciekawych atrakcji przygotowaną przez Izbę Regionalną ,,Muzeum Ziemi Gołdapskiej im. M.M. Ratasiewicza” była okolicznościowa moneta, którą można było wybić samodzielnie podczas wizyty w Izbie. Moneta w limitowanej liczbie 450 sztuk na awersie przedstawia herb Gołdapi z 1570 roku, na rewersie okolicznościowe logo.
** 35
„45 litrów krwi na 450-lecie Gołdapi” – pod tym hasłem odbywają się w tym roku akcje krwiodawcze organizowane przez Gołdapskie Stowarzyszenie Honorowych Dawców Krwi przy współpracy z Terenową Stacją Wojskowego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Ełku. W dotychczas przeprowadzonych zbiórkach gołdapscy krwiodawcy oddali już prawie 38 litów krwi.
** 36
W ramach akcji zorganizowanej przez Dom Kultury ,,Twoja twarz brzmi znajomo” mieszkańcy przesyłali pięknie pokolorowane buzie.
** 37
Każdego poranka, przez wszystkie dni jubileuszowego roku prezentujemy na portalu społecznościowym Urzędu Miejskiego archiwalne zdjęcia Gołdapi. Bogaty zasób pięknych fotografii udostępniło nam bezpłatnie Bildarchiv Ostrpreußen – Archiwum Zdjęć – Prusy Wschodnie.
** 38
W ramach akcji „Gramy dla Gołdapi” powstał specjalnie przygotowany na jubileusz utwór, a do niego klip video przygotowany przez gołdapskich muzyków. Projekt zintegrował środowisko muzyczne związane na przestrzeni lat z gołdapskim Domem Kultury. Koncepcja polegała na zaangażowaniu w akcję aktywnych, jak i „uśpionych” muzyków, amatorów oraz profesjonalistów związanych z Domem Kultury w Gołdapi niezależnie od ich obecnego miejsca pobytu. Efekt tej współpracy można obejrzeć i wysłuchać na stronach internetowych Domu Kultury w Gołdapi oraz platformach YouTube i Facebook. Akcję koordynował instruktor pracowni gitary Domu Kultury w Gołdapi Krzysztof Szczerbowski.
I Festiwal Muzyki Organowej i Kameralnej w Gołdapi
Festiwal Muzyki Organowej i Kameralnej zorganizowano po raz pierwszy w naszym mieście. Pierwszy z zaplanowanych dwóch koncertów w gołdapskich kościołach p.w. NMP Matki Kościoła oraz p.w. św. Leona i św. Bonifacego odbył się w 17 października z ograniczeniami sanitarnymi spowodowanymi epidemią w gołdapskiej Konkatedrze. Inicjatorką wydarzenia jest Pani Anna Osińska – gołdapianka, absolwentka Akademii Muzycznej w Gdańsku, która była też jednym z wykonawców koncertu. Festiwal odbył się w ramach obchodów jubileuszowego roku nadania praw miejskich Gołdapi. Drugi z zaplanowanych koncertów odbędzie się w Kościele p.w. św. Leona i św. Bonifacego, jednak termin na ten moment nie został jeszcze ustalony ze względu na obowiązujące ograniczenia w sferze kultury. Relacja z koncertu dostępna jest na stronie internetowej gołdapskiego Domu Kultury.
Śladami historii z Krystyną i Ryszardem Dutkiewiczami
Gośćmi spotkania organizowanego w ramach cyklu spotkań: Śladami historii ,,Jak przybyłem do Gołdapi”, 13 października br., było małżeństwo pedagogów – Krystyna i Ryszard Dutkiewiczowie. Do Gołdapi przybyli w 1977 roku z Gdyni. Podczas spotkania z pasją opowiadali o pracy, głównie w gołdapskiej Szkole Zawodowej, którą wspominają z wielkim sentymentem. Oprócz prowadzenia szkolnej edukacji, znani byli z wielu inicjatyw turystycznych skierowanych do gołdapskiej młodzieży. Pan Ryszard Dutkiewicz jest autorem kilku publikacji: m.in. „Gołdap i okolice”, „Trzy Świerki i Puszcza Romincka”, „Gołdapskie obrazy czasów minionych” (wspólnie ze Sławą Tarasiewicz), „I pokłoniłem się Madonnom”. Wszystkie dostępne są w zbiorach Bibliotece Publicznej w Gołdapi. Wydarzenie zostało zorganizowane w ramach obchodów jubileuszu 450-lecia nadania praw miejskich Gołdapi.